Zemsta – Streszczenie, Analiza i Najważniejsze Wątki

Fredro się nie starzeje. Choć pisał w XIX wieku, jego komedia „Zemsta” wciąż potrafi rozśmieszyć, zirytować i zmusić do myślenia o tym, jak bardzo od wieków lubimy kłócić się o mur i psuć sobie nawzajem życie w imię honoru, dumy i sąsiedzkich przepychanek. Jeśli myślisz, że „Zemsta” to tylko lektura do odklepania w liceum – to masz rację. Ale też grubo się mylisz, bo Fredro stworzył coś znacznie więcej niż szkolne nudziarstwo. Reszta tego tekstu pokaże Ci, dlaczego warto znać tę klasyczną opowieść o dumie, manipulacji i… muru, który wywołał więcej dram niż niejedno reality show.

O czym właściwie jest ta „Zemsta”?

Jeśli szukasz krótkiego podsumowania fabuły – witaj, trafiłeś doskonale. „Zemsta” to klasyczna komedia Aleksandra Fredry, której głównym motorem napędowym jest konflikt dwóch sąsiadów zamieszkujących jeden zamek. Panowie – Cześnik Raptusiewicz i Rejent Milczek – różnią się absolutnie wszystkim, poza tym, że jeden drugiego szczerze nie cierpi.

Cześnik to ekscentryczny choleryk, który mówi, zanim pomyśli, a Rejent to zdystansowany flegmatyk, grający na nerwach bardziej niż reklamy na YouTube przed piosenką. W tej scysji chodzi nie tylko o mur dzielący posesje, ale też o zasady, ambicje i… oczywiście miłość. Bo przecież jakby nie było jakiejś młodej pary, która wbrew całemu światu i architekturze zamku chce być razem, to byłoby nudno.

Kto jest kim – galeria barwnych postaci

Fredro miał talent do wyciągania z ludzi tego, co najbardziej absurdalne. W „Zemście” karykatura goni karykaturę. Główne postacie? Mistrzowie drugiego planu w swoim własnym dramacie.

• Cześnik Raptusiewicz – szlachcic o temperamencie papryczki chili. Impulsywny, głośny, przekonany o swojej racji. Jak trzeba rozwiązać spór, to najlepiej pięścią lub szablą.
• Rejent Milczek – z pozoru cichy i pokorny, w praktyce mistrz we wbijaniu szpilek bez użycia decybeli. Ulubione narzędzie: pozwy, nie miecze.
• Wacław – syn Milczka, młodzieniec zakochany po uszy w Klarze, czym dekoracyjnie komplikuje sprawę.
• Klara – bratanica Cześnika, rezolutna i bystra dziewczyna, która wprowadza trochę zdrowego rozsądku do tego szlacheckiego Big Brothera.
• Papkin – nie można zapomnieć o nim! Samozwańczy rycerz, poeta, łowca lwów i serc, który boi się własnego cienia. Doskonałe ogniwo satyryczne.

Miłość, intrygi i mur czyli najważniejsze wątki

Choć „Zemsta” ujmuje swoją prostotą, to z punktu widzenia analizy literackiej dzieje się tu całkiem sporo. Na czoło wysuwają się trzy główne motywy.

1. Konflikt sąsiedzki – prawdziwa psychodrama zamkowa. Na murze kończy się ziemia jednego, a zaczyna racja drugiego. Idealny pretekst do tego, by robić sobie na złość przez cztery akty.

2. Miłość mimo wszystko – typowy motyw „Romeo i Julia”, tylko że z większą dawką ironii. Wacław i Klara próbują się odnaleźć wśród kombatanckich przepychanek, a ich uczucie zaskakująco okazuje się sposobem na pojednanie zwaśnionych rodzin.

3. Intryga i manipulacja – wszyscy wszystkich próbują przechytrzyć. Cześnik chce się ożenić z Podstoliną (dla majątku), Podstolina szuka lepszego dealu, Papkin coś udaje, Rejent coś knuje. Istna szlachecka telenowela.

Zemsta streszczenie – czyli szybki przepis na konflikt idealny

Gdyby „Zemsta” była dziś rozgrywana na Facebooku, Cześnik i Rejent mieliby osobne fanpage’e, a Papkin robiłby live’a z polowania na komary w kuchni. W skrócie: dwóch szlachciców pokłóciło się o mur. Dla zasady. Jeden ranaczy, drugi procesuje. W tym czasie ich dzieci zakochują się w sobie, a reszta postaci stara się coś ugrać przy okazji.

Zemsta streszczenie to materiał obowiązkowy dla każdego ucznia i każdego, kto chce przeżyć petardę ludzkich emocji w szlacheckim sosie. Dla bardziej wymagających – pełne zemsta streszczenie znajdziesz tu.

Ale o co właściwie chodziło Fredrze?

Pisarz nie tylko chciał nas rozbawić. „Zemsta” to także szpileczka wbita prosto pod żebro polskiej mentalności. Fredro kpił sobie z nadętej szlacheckiej dumy, z konfliktów bez sensu i z romantyzmu, który prowadzi donikąd. Pokazał też, że najprostsze rozwiązania – jak rozmowa – są zazwyczaj ostatnimi, po które sięgamy.

W postaciach Cześnika i Rejenta odbija się narodowa przypadłość: uwielbiamy się różnić, nawet jeśli dokładnie nie wiemy, o co chodzi. Papkin? Typowy Mitoman z TikToka, który tylko czeka, aż ktoś go doceni. A Wacław i Klara – może, tylko może – są nadzieją, że kolejne pokolenia będą trochę mniej kłótliwe.

„Zemsta” działa, bo mamy w niej wszystko: śmieszność, złość, zgryźliwość, miłość i satyrę, która bije jak dobrze wymierzona riposta. To Fredro w najlepszej formie – i jeśli mimo upływu lat jego tekst wciąż śmieszy i daje do myślenia, to znaczy, że zrobił coś genialnego.

Choć może rzadko w naszym życiu pojawiają się spory o graniczny mur, to emocje, które w „Zemście” znajdziemy, są ponadczasowe. Bierzemy wszystko do siebie, kochamy się kłócić (choćby pasywnie-agresywnie) i wszystkim rządzi nieco absurdalna logika naszych kaprysów. Fredro nie tyle pokazuje świat z przeszłości – on pokazuje nas samych. I właśnie za to, mimo szkolnej traumy związanej z tym tytułem, warto go docenić.